Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Ekstremalna pogoda w Polsce: gdzie leży biegun zimna? W tym miejscu mróz może sięgnąć nawet -50 stopni Celsjusza. Wcale nie chodzi o Suwałki

Emil Hoff
Emil Hoff
Wideo
od 16 lat
Pogoda w Polsce bywa kapryśna, a choć zimy ostatnio nie są tak surowe, jak przed laty, nadal zdarzają się silne mrozy. Gdzie leży polski biegun zimna – miejsce, w którym przez cały rok jest najzimniej, a temperatury osiągają najniższe wartości? Kandydatów do tego tytułu jest kilku. Przekonajmy się, gdzie pogoda w Polsce bywa zimą najbardziej ekstremalna.

Spis treści

Ekstremalna pogoda. Gdzie w Polsce jest najzimniej?

Określenie, gdzie w Polsce jest najzimniej, może być trudne, ponieważ pogoda bywa nieprzewidywalna, a klimat ulega powolnym, ale zauważalnym zmianom.

Zamarznięte obserwatorium na Śnieżce
Suwałki, góra Śnieżka, a może jeszcze gdzieś indziej? Gdzie znajduje się najzimniejsze miejsce w Polsce? Istnieje kilku kandydatów do tytułu polskiego bieguna zimna, gdzie pogoda jest ekstremalna, a temperatury mrożą krew w żyłach. Gdzie padły rekordy mrozów? Które miejsca wskazują naukowcy jako mroźne bieguny? Wybierzcie się z nami na poszukiwanie polskiego bieguna zimna. Marcin Oliva Soto / Polskapresse, zdjęcie ilustracyjne

Są w Polsce takie miejsca, gdzie temperatury zimą osiągały rekordowo niskie wartości, choć zazwyczaj te okolice wcale nie słyną z siarczystych mrozów. Są jednak i takie miejsca, gdzie temperatura przez cały rok jest bardzo niska. To właśnie polskie bieguny zimna – ale który jest rzeczywiście najzimniejszy? Naukowcy próbują się o tym przekonać. Poznajcie najzimniejsze miejsca w całej Polsce.

Rekord zimna w Polsce. Temperatura spadła do -41 stopni Celsjusza

Oficjalny rekord zimna w Polsce nie należy wcale do słynnych z chłodów Suwałk, lecz do Siedlec. 11 stycznia 1940 r. temperatura miała tu spaść do -41 stopni Celsjusza. Niedaleko w tyle zostaje Żywiec z wynikiem -40,6 stopnia, odnotowanym w grudniu 1929 r. Te mrozy były jednak niezwykłe, zdecydowały o nich sploty różnych zjawisk atmosferycznych i nie można powiedzieć, by Siedlce czy Żywiec były faktycznymi polskimi biegunami zimna.

Jako ciekawostkę można dodać, że faktycznie najniższa temperatura w Polsce panuje nie w górach czy znanych biegunach zimna, lecz w laboratoriach Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W ramach eksperymentów uzyskuje się tam temperatury sięgające niemal zera bezwzględnego (-273 stopnie Celsjusza).

Te wszystkie rekordy to jednak sytuacje anomalne. Gdzie w Polsce znajduje się miejsce, w którym jest zimno przez cały rok, a średnia roczna temperatura jest najniższa? Poszukajmy polskiego bieguna zimna. Poniżej najważniejsi kandydaci do tego tytułu.

Zima w Polsce
Rekordowo niskie temperatury odnotowano w Polsce w dość dziwnych miejscach: Siedlcach i Żywcu, które nie słyną z wielkich mrozów. Anomalia pogodowe jednak nie decydują o tym, czy dane miejsce jest biegunem zimna. Biegun musi być zawsze zimny. Marcin Oliva Soto / Polskapresse, zdjęcie ilustracyjne

Czytaj też: Najlepsze atrakcje turystyczne na zimę. TOP 28 pomysłów na przygody zimą w Polsce, od Kumoterskiej Gońby po wyjątkowe atrakcje dla dzieci

Suwałki: tu można uciec od letnich upałów

Powszechnie uważa się, że Suwałki są najzimniejszym miastem Polski. Może to być prawda, ale tylko jeśli chodzi rzeczywiście o obszary miejskie. W Suwałkach średnia roczna temperatura powietrza jest faktycznie najniższa w kraju (ok. 6 stopni Celsjusza), z kolei pobliskie Wiżajny w powiecie suwalskim uchodzą za najzimniejsze miasto nad Wisłą.

W całym regionie Suwałk zima termiczna trwa ok. 119 dni, za to latem jest tu całkiem przyjemnie: przeciętnie między 18 a 20 stopni, więc dość ciepło, ale bez upałów.

Suwałki nie mają jednak rekordowo niskich temperatur, a zdarza się, że pod względem panujących mrozów biją je na głowę inne miasta. Np. w 2010 r. w Białymstoku odnotowano zimą temperaturę na poziomie -33 stopni Celsjusza, a w Suwałkach w tym samym dniu było niemal o 15 stopni cieplej.

Suwałki są więc zimnym miastem, być może najzimniejszym w Polsce, ale na pewno nie są biegunem zimna – miejscem, gdzie temperatury utrzymują się na niskim poziomie przez cały rok. Jacy są inni kandydaci na polski biegun zimna?

Zamarznięte obserwatorium na Śnieżce
Temperatury na Śnieżce bywają niskie i nieraz przez całe lata utrzymują się poniżej 0 stopni Celsjusza. Jest tu szczególnie zimno w porównaniu np. z Karpaczem w porze letniej. Marcin Oliva Soto / Polskapresse, zdjęcie ilustracyjne

Śnieżka: tu pogoda może zaskoczyć

Najwyższy szczyt Karkonoszy, Śnieżka, charakteryzuje się chłodną aurą, zwłaszcza latem. Nawet gdy w Karpaczu temperatura powietrza sięga 30 stopni, na szczycie Śnieżki nie przekracza zazwyczaj 9. Dlatego wielu turystów jest zaskoczonych panującym na szczycie Śnieżki zimnem.

Zdarzają się nawet całe lata, gdy temperatura na Śnieżce nie przekracza progu 0 stopni, a wiejący silny wiatr sprawia, że odczuwalny chłód jest jeszcze dotkliwszy. Mimo to Śnieżka wcale nie jest najzimniejszym miejscem w Polsce.

Kotlina Orawsko-Nowotarska: mrozy nad torfowiskami

Jako jeden z możliwych biegunów zimna w Polsce podaje się czasem torfowiska w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej. Torfowisko Baligówka koło Czarnego Dunajca to popularny teren spacerowy, ale położona w jego wschodniej części tzw. Puścizna Rękowiańska to jedno z najzimniejszych miejsc w Polsce.

19 grudnia 2022 padł tutejszy rekord temperatury przy gruncie: -28,6 stopni Celsjusza. To imponujący wynik, ale są lepsi kandydaci do miana polskiego bieguna zimna.

Czytaj też: Ferie zimowe na Dolnym Śląsku: 24 najlepsze atrakcje i pomysły. Niesamowite zamki, tajemnicze podziemia, wygasłe wulkany i inne cuda

Hala Izerska: polska Mała Syberia

Jeszcze do niedawna to właśnie Hala Izerska uchodziła za faktyczny polski biegun zimna. Wprawdzie tutejsze mrozy dają się we znaki tylko turystom, a nie stałym mieszkańcom, jak w przypadku Suwałk, to jednak wyniki temperaturowe Hali Izerskiej robią duże wrażenie i nie na darmo to miejsce bywa nazywane Polską Syberią. W 1996 r. odnotowano tu temperaturę -36,6 stopnia Celsjusza. Przed rozpoczęciem oficjalnych pomiarów, w latach 20. XX w., mógł paść tu nawet nieoficjalny rekord zimna. Podobno w 1929 r. na Hali Izerskiej odnotowano temperaturę rzędu -42 stopni.

Hala Izerska zawdzięcza swój chłód ukształtowaniu. Położona jest dość wysoko (ok. 850 m n.p.m.), w dolinie Izery między górskimi szczytami, i przez większą część roku jest zacieniona. Szczególnie zimą zachodzi tu zjawisko nocnej radiacyjnej inwersji temperatury: ciepłe powietrze ulatuje do góry, a zimne schodzi z gór, wypełniając Halę niczym woda szeroką misę.

Te czynniki sprawiają, że temperatury bywają tu bardzo niskie. Średnia roczna wynosi ok. 5 stopni Celsjusza, latem 7 stopni. Termiczne lato praktycznie tu nie występuje.

Mimo niesprzyjającej pogody i chłodnej aury Hala Izerska jest chętnie odwiedzana przez turystów, którzy mogą ogrzać się w tutejszym schronisku – Chacie Górzystów – a także podziwiać niezwykle dobrze widoczne gwiazdy w Izerskim Parku Ciemnego Nieba.

Hala Izerska pokryta śniegiem
Hala Izerska jest wyjątkowo zimna i ciemna. Ciepła powietrze ulatuje z niej w niebo, a zimne spływa z gór jak woda do naczynia.

Zdjęcie na licencji CC BY-SA 2.0. Olgierd Rudak, Flickr.com, CC BY-SA 2.0

Czytaj też: Narty w Polsce: wyjątkowe trasy zjazdowe na ferie, weekend i urlop. Która jest najdłuższa, która najtrudniejsza, gdzie jest najpiękniej?

Najzimniejsze miejsce w Polsce? To prawdziwy biegun zimna

Nowe badania wykazały jednak, że to wcale nie Hala Izerska jest najzimniejszym miejscem w Polsce. Ten tytuł przysługuje Litworowemu Kotłowi i – być może – sąsiedniemu Mułowemu Kotłowi. Oba leżą w Tatrach, poniżej Czerwonych Wierchów.

Kotły, tak jak Hala Izerska, są zacienione i otoczone górami, przez co ciepłe powietrze ucieka z nich w przestrzeń, a zimne spływa z gór i wypełnia je po brzegi, tak że temperatura panująca w kotłach jest zawsze nawet o kilkanaście stopni Celsjusza niższa niż na sąsiadujących zboczach.

Rekordowo niskie temperatury odnotowano tu w 2015 i 2016 r. Pomiary prowadzili badacze z Zakładu Meteorologii i Klimatologii Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: Kamil Filipowski, Arnold Jakubczyk i Michał Wróbel. Według ich wyliczeń w Litworowym Kotle temperatura spada do poziomu -37,3 stopnia Celsjusza, a potencjalnie – jak twierdzą – mróz może tu sięgnąć nawet -50 stopni.

„Łowcy mrozu” nadal prowadzą swoje badania, które można śledzić na ich profilu na Facebooku. Wiele wskazuje jednak na to, że polski biegun zimna faktycznie leży nieopodal Czerwonych Wierchów w Tatrach, a nie w Suwałkach czy Górach Izerskich.

Widok na Litworowy Kocioł
Litworowy Kocioł poniżej Czerwonych Wierchów to prawdopodobnie polski biegun zimna. Temperatury są tu bardzo niskie, być może nawet rekordowe. Naukowcy spodziewają się odnotować tu mróz na poziomie -50 stopni Celsjusza.

Zdjęcie na licencji CC BY 3.0. Paweł Opioła, CC BY 3.0

Źródło: IMiGW, Poczuj Magię Gór, TwojaPogoda.pl

Dodaj firmę
Logo firmy Tatrzański Park Narodowy
Zakopane, Kuźnice 1
Autopromocja

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Ekstremalna pogoda w Polsce: gdzie leży biegun zimna? W tym miejscu mróz może sięgnąć nawet -50 stopni Celsjusza. Wcale nie chodzi o Suwałki - Strona Podróży

Wróć na jaslo.naszemiasto.pl Nasze Miasto