Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Przemyślu uhonorują muralem rodzinę Bystrzyckich. Jedną z najbardziej zasłużonych dla tego miasta [ZDJĘCIA]

Norbert Ziętal
Norbert Ziętal
Mural rodziny Bystrzyckich powstaje na ścianie kamienicy przy ul. Wodnej w Przemyślu.
Mural rodziny Bystrzyckich powstaje na ścianie kamienicy przy ul. Wodnej w Przemyślu. Grzegorz Karnas/UM w Przemyślu
Mural został ufundowany przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Dzieło tworzy artysta Paweł Wołosa, który zajmuje się malarstwem sztalugowym i wielkopowierzchniowym, a powstaje w centrum miasta, na ścianie budynku przy ul. Wodnej.

Bystrzyccy to jedna z najbardziej zasłużonych dla Przemyśla rodzin. Z tej familii wywodzili się przedwojenni prezydenci Przemyśla, przedsiębiorcy, urzędnicy, dziennikarze, żołnierze.

Mural przy ul. Wodnej poświęcony będzie trzem przedstawicielom Bystrzyckich: Michałowi, Tadeuszowi i Przemysławowi.

Michał Bystrzycki (1864 - 1957) był przemysłowcem, a w latach 1918 - 1919 i w połowie lat trzydziestych XX wieku był prezydentem Przemyśla. Tadeusz Bystrzycki (1889 - 1940) zamordowany przez NKWD w 1940) - w latach trzydziestych XX wieku dwukrotnie był prezydentem Przemyśla. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na tereny wschodnie II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Więziony przez NKWD w Przemyślu, później we Lwowie. W 1940 został zamordowany w więzieniu NKWD w Kijowie. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994.

12 kwietnia 1940, dwa dni po aresztowaniu Tadeusza Bystrzyckiego przez NKWD, członkowie jego rodziny (żona i dzieci, m.in. syn Przemysław) zostali wywiezieni w głąb ZSRR do Kazachstanu, gdzie pracowali przymusowo w kołchozie i w sowchozie. Z wycieńczenia zmarła tam żona Helena.

Przemysław Bystrzycki (1923 - 2004) - pisarz, dziennikarz, publicysta, kawaler Orderu Virtuti Militari, Honorowy Obywatel Miasta Poznania i Przemyśla. Podczas Ii wojny światowej oficer konspiracyjnej Armii Krajowej, cichociemny. Cichociemni byli elitą polskich sił specjalnych. Gruntownie przeszkoleni za Zachodzie, wracali do Polski, aby tutaj prowadzić walkę z niemieckim okupantem, wykonywali najtrudniejsze zadania. Po zakończeniu wojny był rozpracowywany przez komunistyczny aparat represji.

W Kazachstanie 1 maja 1941 Przemysław Bystrzycki uciekł wraz z Edmundem Wassermanem. Pokonał 3 tys. km przez step. W ciągu 14 dni przeszedł przez Kustanaj, Ufę, Kujbyszew, Penzę, Woroneż i dotarł do Charkowa, gdzie został zatrzymany i aresztowany, a następnie w Karasie skazany na 10 lat łagru. 12 września 1941 na mocy układu Sikorski–Majski zwolniony z więzienia w Kustanaju.

21 listopada 1941 zgłosił się do formującej się tam Armii Polskiej na Wschodzie. 23 listopada 1941 w Tockoje został przydzielony do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskiej 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. 13 stycznia 1942 został ewakuowany, drogą przez Persję, a następnie przez Egipt do Palestyny, gdzie skierowano go do 2 kompanii Szkoły Podchorążych 8 DP, skąd oddelegowano go do Wielkiej Brytanii, gdzie w sierpniu 1942 trafił drogą morską przez Afrykę Południową.

W Dunalastair House w Szkocji zdał maturę. Ukończył kursy w łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii i pracował jako radiotelegrafista w sieci krajowej. Po specjalnym szkoleniu (formacja „cichociemnych”) został zrzucony jako skoczek spadochronowy w nocy z 22 na 23 listopada 1944 na teren okupowanej Polski, na Podhale. Był oficerem – dowódcą tajnej radiostacji 1 pułku strzelców podhalańskich Armii Krajowej, działającej do sierpnia 1945. Po wojnie pozostał w podziemiu, ale po zdradzie, wraz ze swoim dowódcą został aresztowany 23 sierpnia 1945 w Krakowie przez Urząd Bezpieczeństwa. 31 grudnia 1945 został skazany na 6 lat więzienia. Na mocy amnestii karę zmniejszono do 1 roku, został zwolniony 23 sierpnia 1946. Przeniósł się do Poznania. Tutaj skończył studia, został dziennikarzem, publicystą i pisarzem.

Mural zostanie odsłonięty w 100. rocznicę jego urodzin.

Przemysław Bystrzycki w Poznaniu, u schyłku życia.
Przemysław Bystrzycki w Poznaniu, u schyłku życia. S. Siewior/Polska Press

- Przemysław Bystrzycki, jak nikt inny, przepięknie opisał swoje miasto. Jego książki powinny być obowiązkową lekturą w przemyskich szkołach - w facebookowym zaproszeniu na uroczystości napisał dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyr. oddziału Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

- Pisarz, członek Pen Clubu, a zarazem jeden z najbardziej cenionych autorytetów Wielkopolski. Miał 81 lat. Był przyjacielem "Gazety Poznańskiej”. Bywał w redakcji. Pisał dla nas, ale pisał też dla nieistniejących już dziś "Nurtu”, "Ilustrowanego Magazynu Rodzinnego 7 dni” i "Tygodnika Zachodniego”. Każda rozmowa z nim była inspirująca - w 2004 r. tuż po śmierci P. Bystrzyckiego napisali przyjaciele z Gazety Poznańskiej (Polska Press).

Znajdujące się w centrum Przemyśla kamienice przy Rynek 9 i ul. Serbańska 7 w latach 1919 - 1953 były własnością Bystrzyckich. W roku 1953 Zofia, Wieńczysława, Dobromiła i Przemysław Bystrzyccy przekazali kamienice na rzecz Skarbu Państwa. Od 1997 r. stanowią własność Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej i są wykorzystywane na cele tej placówki.

Mural nie będzie pierwszym upamiętnieniem tej rodziny. W 2010 roku, w Muzeum Historii Miasta Przemyśla, w kamienicy przy Rynek 9, (oddział MNZP) odsłonięta została tablica upamiętniająca tę rodzinę. Od 2012 roku Rodzina Bystrzyckich patronuje ulicy, łączącej Aleję Solidarności (obwodnicę) z ul. Kopernika.

Mural zostanie odsłonięty 23 maja, o godz. 10. O godz. 10.45 w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej rozpocznie się konferencja naukowa poświęcona Bystrzyckim. Wstęp wolny.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: W Przemyślu uhonorują muralem rodzinę Bystrzyckich. Jedną z najbardziej zasłużonych dla tego miasta [ZDJĘCIA] - Nowiny

Wróć na jaslo.naszemiasto.pl Nasze Miasto