Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zdzisław Senczak kultywuje pamięć o Żydach. Otrzymał ważne wyróżnienie

Grzegorz Michalski
Grzegorz Michalski
GM
Zdzisław Senczak, prezes zarządu stowarzyszenia Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie, działacz społeczny pracujący na rzecz ochrony zabytków, popularyzator kultury i obyczajów żydowskich otrzymał nagrodę im. Marii i Łukasza Hirszowiczów w kategorii „działalność społeczna”.

Senczak koordynował prace konserwacyjne zabytkowej kaplicy na cmentarzu w Nowym Żmigrodzie oraz renowację blisko 20 zabytkowych nagrobków. Działał również na rzecz remontów zabytkowych cmentarzy wojennych, na których spoczywają żołnierze polegli w czasie I wojny światowej, za co został odznaczony Austriackim Czarnym Krzyżem. W swojej działalności kładzie nacisk na tworzenie dialogu z mniejszościami narodowymi zamieszkującymi niegdyś teren Beskidu Niskiego i dorzecza górnej Wisłoki.

Prezes Stowarzyszenia Gmina Chrześcijańska im. Leona Karcińskiego w Nowym Żmigrodzie od wielu lat zaangażowany jest w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów. Za swoją pracę otrzymał też końcem czerwca 2018 roku wyróżnienie „Chroniąc pamięć”, które jest nadawane Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa polskich Żydów i dialog polsko-żydowski.

Uhonorowany nagrodą Hirszowiczów Senczak poświęca mnóstwo czasu, by wspólnie z członkami stowarzyszenia Gmina Chrześcijańska dbać o zbiorową mogiłę w Hałbowie. Getto w Nowym Żmigrodzie zostało utworzone w maju 1942 r. i liczyło około 4 tys. osób. Trudno podać dokładną liczbę, ponieważ odbywała się ciągła rotacja. Likwidacja getta rozpoczęła się 7 lipca 1942 r. wywózką i pomordowaniem wszystkich Żydów w Hałbowie.
Według świadków zeznających przed Okręgową Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, w czasie likwidacji getto liczyło około 1300 osób. Można więc przyjąć, że mogiła hałbowska liczy około 1300 osób. Przyjęła się liczba 1250 osób, gdyż taką umieszczono przy mogile.

Na cmentarzu żydowskim w Nowym Żmigrodzie Niemcy nie przeprowadzali egzekucji Żydów, tym bardziej zbiorowych mordów. Mordów takich nie potwierdzają dokumenty IPN-u ani świadkowie tamtych wydarzeń, a przeciwnie, temu zaprzeczają. Były przypadki rozstrzeliwań na ulicach Nowego Żmigrodu, ale osoby te są pochowane w oddzielnych mogiłach na cmentarzu żydowskim.

Po mordzie hałbowskim, wczesną wiosną 1943 r. na cmentarzu żydowskim Niemcy rozstrzelali 16 osób niepełnosprawnych, łemkowskiego, polskiego i romskiego pochodzenia, w tym dzieci. Stowarzyszenie, któremu przewodzi Zdzisław Senczak posiada dokumenty oraz zeznania świadków, ustalono 10 nazwisk.
W roku 2001 Maria Hirszowicz, profesor socjologii pozostająca od 1969 r. na emigracji w Wielkiej Brytanii, ufundowała nagrodę za działalność i prace poświęcone problematyce żydowskiej w Polsce. Nagroda miała nosić imię jej zmarłego męża, Łukasza Hirszowicza. Fundusz Nagrody Maria Hirszowicz powierzyła ówczesnemu dyrektorowi ŻIH, profesorowi Feliksowi Tychowi. Maria Hirszowicz zmarła w Paryżu w roku 2007. Dwa lata później przyznawanie nagrody zostało czasowo zawieszone. W 2014 roku Żydowski Instytut Historyczny wznowił przyznawanie Nagrody.


ZOBACZ TAKŻE:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na jaslo.naszemiasto.pl Nasze Miasto