Stary Cmentarz w Jaśle. Jedna z pięciu najstarszych nekropolii w Polsce

Wizyta na cmentarzu uświadamia nam także jak ulotna jest nasza pamięć, jak bezpowrotnie zacierają się we wspomnieniach wydarzenia i osoby sprzed kilku, kilkunastu czy kilkudziesięciu lat. - „Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią im się płaci” - pisała Wisława Szymborska. A my idziemy dalej, z naszym życiem, bo czasu nie można zatrzymać, ani do końca czym ów czas jest – zrozumieć.

Cmentarz komunalny w Jaśle zwany potocznie Starym Cmentarzem, jest jedną z pięciu najstarszych nekropolii w Polsce. Powstał w 1784 roku po decyzji władz austriackich o zamknięciu wszystkich cmentarzy przykościelnych i wydzieleniu poza obrębami miast terenu do pochówków. W zachowanych księgach „Libri mortuorum” pierwszy wpis dotyczy zmarłej Kunegundy Sroczyńskiej z 7 maja 1784 roku. Jako pierwszych pochowano tu również organistę jasielskiego Pawła Skałkowskiego, ks. proboszcza Tomasza Wołowicza, żonę komisarza cyrkułu baronową Zuzannę de Gostheim, Annę córkę hrabiego Castiglione, pierwszego starosty cyrkułu jasielskiego, oraz Jana Nepomucena Pawliczka, mistrza miejscowej poczty.

Stary cmentarz od 1986 r. figuruje w rejestrze zabytków. Jest miejscem spoczynku wybitnych osobistości kultury, nauki, gospodarki, polityki, a także żołnierzy poległych podczas I i II wojny światowej. Znajdują się tu również liczne zabytki sztuki sakralnej, które są systematycznie odnawiane, dzięki kweście odbywającej się od 15 lat i organizowanej przez Społeczny Komitet Ochrony i Renowacji Zabytków Cmentarza przy ul. Zielonej w Jaśle.

Jest położony w dawnym rzeczysku Jasiołki, otoczony murem z bramą główną z lat 20. XX wieku. Zajmuje powierzchnię ponad 2,73 ha. Cmentarz, mimo usytuowania w centrum miasta, szczęśliwie ocalał podczas niszczenia i palenia miasta przez Niemców w 1944 roku.

Warto wybrać się na cmentarz nie tylko 1 listopada lub w Dniu Zadusznym. To miejsce szczególne, będące swoistą kroniką historii miasta.