Przepiękna łemkowska cerkiew świętych Kosmy i Damiana w Krempnej. To miejsce warto zobaczyć [ZDJĘCIA]

Wybierając się do Magurskiego Parku Narodowego, w Beskid Niski i okolice, na mapie wędrówki warto zaznaczyć miejsca, które trzeba zobaczyć. Jednym z nich jest cerkiew św. św. Kosmy i Damiana – dawna łemkowska parafialna cerkiew greckokatolicka. Obiekt został wpisany na listę zabytków w 1985 roku i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej. Zaliczany jest do typowych budowli sakralnych wznoszonych na zachodniej Łemkowszczyźnie.

Cerkiew powstała w latach 1778–1782 na miejscu wcześniejszej, która stała 275 lat i z wykorzystaniem materiałów ze starszej świątyni. Cechy konstrukcyjne budynku sugerują jej powstanie na wiek XVII albo na przełom XVI i XVII wieku. Została gruntownie odnowiona w 1830 r. i 1893 r. Mimo spalenia prawie całej wsi w czasie I wojny światowej, cerkiew przetrwała. W 1924 r. w Samborze kupiono do niej trzy dzwony, a dachy pokryto blachą. Kolejny remont przeszła w 1930 roku.

Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w 1947 r. , cerkiew została przejęta przez Skarb Państwa. W latach 1956–1962 użytkowana była wspólnie przez grekokatolików i rzymskich katolików, a w latach 1962-71 była zamknięta. Po remoncie w 1972 r. przywrócono jej działalność. W latach 1971–2004 pełniła funkcję kościoła parafialnego rzymskokatolickiej parafii św. Maksymiliana Kolbe w Krempnej. Gruntowny remont cerkwi oraz konserwację jej wyposażenia przeprowadzono w latach 2007-2013. 24 lipca 2007 roku, podczas prowadzonych prac, runęła do wnętrza świątyni kopuła i dach nawy głównej.

Dawna łemkowska cerkiew w Krempnej jest drewniana i trójdzielna, czyli składa się z babińca, nawy i prezbiterium. Każde z pomieszczeń osadzone jest na na planie zbliżonym do kwadratu z szerszą nawą i zakrystią od północy. Nad babińcem znajduje się izbicowa wieża o konstrukcji słupowej o pochyłych ścianach, otoczona zachatą. Nad nawą i prezbiterium położone są dwukrotnie łamane dachy konstrukcji namiotowej, zwieńczone baniastymi hełmami i krzyżami.

Wewnątrz nad nawą i prezbiterium osadzone są kopuły namiotowe, w babińcu zaś strop płaski. Ściany sanktuarium pokrywa polichromia o motywach architektonicznych. Między nawą a prezbiterium znajduje się kompletny znajduje się kompletny, XVIII- wieczny ikonostas dokończony lub odnawiany ok. 1835 r. przez Krasuckiego, malarza pochodzącego z Przemyśla, oraz rokokowy ołtarz główny z obrazem św. Mikołaja i drewniane tabernakulum z ikonami na ściankach. Nad chórem najcenniejszy zabytek świątyni — rząd deesis pochodzący ze star­szego, XVII-wiecznego ikonostasu: ikona Chrystusa Pantokratora z Matką Bożą i św. Janem Chrzcicie­lem, a po bokach przedstawienia dwuna­stu apostołów.

W zachodniej części cerkwi dekoracyjny chór śpiewaczy w formie galerii obiegającej babiniec i zachodnią ścianę nawy. Ściany sanktuarium pokrywa klasycystyczna po­lichromia z końca XVIII w. o motywach architektonicznych z ornamentyką arabeskowo-kandelabrową. W przedsionku XVIII-wieczny feretron Matki Bożej i malowidło św. Pawła na węgarze portalu. Przed cerkwią stoi kamienna figura św. Mikołaja, pochodząca z XIX w., wykonana w ośrodku kamieniarskim w Bartnem. Zachowane dwa cerkiewne dzwony znajdują się na dzwonnicy obok nowego kościoła.

W latach 2007-2013 r. został przeprowadzony gruntowny remont świątyni oraz konserwacja całego wyposażenia, dzięki któremu odzyskała swój dawny blask.

ZOBACZ TAKŻE: Tam trzeba pojechać na rowerze. Najciekawsze trasy w Polsce