Uczą, bawią, wychowują. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Jaśle służy niepełnosprawnym dzieciom i młodzieży już pół wieku [ZDJĘCIA]

Ośrodek najpierw funkcjonował jako Państwowy Zakład Wychowawczy. W gronie jego podopiecznych były nie tylko młode osoby z niepełnosprawnościami. Kształcił też te pełnosprawne, ale wymagające szczególnej uwagi.
Działalność PZW, sprowadzająca się do prowadzenia Szkoły Podstawowej nr 5 i internatu, rozpoczęła się 1 września 1970 r. Zajęcia edukacyjne przez pierwsze lata organizowane były w pomieszczeniach SP nr 3, internat zlokalizowano w gmachu dawnego Państwowego Domu Dziecka przy ul. Piotra Skargi.

- Placówka powstała na bazie klas specjalnych i terapeutycznych prowadzonych przy SP nr 2 i nr 3, a także uczniów innych szkół (...) z powiatu jasielskiego. Pierwszym dyrektorem (...) została Zofia Kosiek, a wychowawcą opiekującym się internatem Wacław Rydarowski. W szkole uczyło wówczas dziewięciu nauczycieli, a w internacie pracowało sześciu wychowawców. W roku 1970 do szkoły uczęszczało 121 uczniów z klas II-VIII, w internacie mieszkało 36 wychowanków

- czytamy w rysie historycznym SOSW autorstwa Grażyny Wardęgi i Marzeny Lechwar.

Mimo trudnych warunków lokalowych (lekcje odbywały się na dwie zmiany, w godz. 8-18), podopieczni placówki od pierwszych lat jej istnienia mogli korzystać z bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych - m.in. sportowych, plastycznych. Działały koło PCK, Szkolna Kasa Oszczędności. Wizytówką PZW byli harcerze z V Szczepu Drużyn imienia Szarych Szeregów. Prowadzono ją przy szkole w oparciu o założenia „Nieprzetartego Szlaku”, czyli ruchu drużyn harcerskich skupiających dzieci i młodzież z niepełnosprawnościami.

29 września 1981 r., na mocy zgody wydanej dwa lata wcześniej przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania patronem PZW został Janusz Korczak. Legendarny pedagog, niezmiennie stawiany za wzór wychowawcy dzieci i młodzieży. Pamiątką po okolicznościowej, hucznej uroczystości jest tablica w gmachu szkoły przy ul. Sokoła 3, którą wówczas odsłonięto.

W Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy PZW przekształcono 24 kwietnia 1984 r. Nastąpiło to w wyniku decyzji Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie. Budynki szkoły przy ul. Sokoła i Piotra Skargi doczekały się remontów i rozbudowy.

- W tych trudnych dniach, sal lekcyjnych w godzinach popołudniowych użyczyli naszym uczniom dyrektorzy Zespołu Szkół Ekonomicznych i (...) liceum nr 1

- podaje SOSW.

W następnych latach w placówce prężnie działały m.in. klub sportowy, koło fotograficzne, chór szkolny, zespół recytatorski, odnoszący liczne sukcesy Teatr Lalki i Aktora SOSW oraz ściśle współpracujący z nim zespół „Półnutka”. Podopieczni ośrodka święcili triumfy w zawodach sportowych.

- Idea hartowania ducha i zachęcania do czynnego uprawiania sportu od samego początku towarzyszyła działalności placówki

- informuje SOSW.

Od 1997 r., gdy nastąpiła reforma oświaty, w skład SOSW wchodziły już nie tylko SP nr 5 i internat, ale również Gimnazjum nr 3. Więcej zmian przyniósł rok 1999 r. Organem prowadzącym ośrodek został wtedy powiat, a nadzór nad szkołą objęło kuratorium. W SOSW utworzono gimnazjum specjalne, powstały też zespoły edukacyjno-terapeutyczne dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym.

Na przełomie stuleci placówka podjęła się organizacji mnóstwa cennych przedsięwzięć. M.in. wojewódzkich halowych turniejów piłkarskich dla ośrodków szkolno-wychowawczych, konkursów ekologicznych, Warsztatów Plastyczno-Technicznych „Poznajmy się”, Pikników na 5 oraz konkursów recytatorskich dla podopiecznych szkół specjalnych.

W 2008 r., dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym utworzone zostały w SOSW klasy Szkoły Przysposabiającej do Pracy. 1 września 2013 r. w ośrodku uruchomiono oddział przedszkolny, po trzech latach przekształcony w Przedszkole Specjalne Nr 16. Od 2014 r. SOSW prowadzi również zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju.

Po kolejnej reformie oświaty placówka nie prowadzi już klas gimnazjalnych, przywrócona została w niej ośmioletnia podstawówka. Mimo różnych problemów, jakim muszą stawiać czoła dyrektor Krystyna Dzik, pracownicy i podopieczni szkoły (cała jej społeczność marzy o poprawie warunków lokalowych), SOSW konsekwentnie realizuje misję, która przez pół wieku nie uległa zmianie. Jest nią służba niepełnosprawnym umysłowo.

- Kadra tej placówki zawsze dbała o wszechstronny rozwój podopiecznych, ich integrację ze środowiskiem lokalnym, zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Dla wychowanków organizowane były i są rożnego rodzaju kółka zainteresowań, imprezy kulturalne i sportowe, konkursy szkolne i wojewódzkie, wycieczki bliższe i dalsze, biwaki, zielone szkoły, wyjazdowe warsztaty profilaktyczno-terapeutyczne. Uczniowie odnosili i odnoszą sukcesy na różnych polach - także międzynarodowe. Są aktywnymi członkami Klubu Olimpiad Specjalnych „Piąteczka”, reprezentując ośrodek w wielu dyscyplinach sportowych. Uzdolnienia artystyczne rozwijają w zespole wokalnym „Półnutka” i szkolnym teatrzyku „Jeżowy kolec”, zdobywając laury na konkursach i przeglądach ogólnopolskich. We wszystkich tych działaniach wspierają ich od pięćdziesięciu lat nauczyciele, dla których praca z osobami z niepełnoprawnościami rozwojowymi jest życiową pasją i powołaniem

- informuje SOSW w materiale przygotowanym z okazji jubileuszu przez Karolinę Putyło-Buś i Grażynę Wardęgę.

Jak podkreśla dyrektor Dzik, mimo zamieszania związanego z COVID-19 ośrodek wznowił powakacjach zajęcia stacjonarne.

- Jako placówka specjalna cały czas mieliśmy możliwość pracy w budynku SOSW, zresztą taka była wola rodziców. Pandemię odczuwamy głównie w tym, że ostatnimi czasy nie możemy organizować wydarzeń, do których nasi podopieczni się przyzwyczaili, czyli m.in. Pikniku na 5 i integracyjnych spotkań artystycznych. Musieliśmy też zrezygnować z obchodów 50-lecia. Ale dalej robimy swoje

- kończy z uśmiechem Krystyna Dzik.

W strukturze ośrodka funkcjonują: przedszkole, szkoła podstawowa i szkoła przysposabiająca do pracy. Wychowankowie (do 24. roku życia) mogą korzystać z całodobowej opieki i edukacji w grupach wychowawczych. Placówka prowadzi też zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju oraz indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze dla osób do 25. roku życia głęboko niepełnosprawnych intelektualnie (w domach). Grono wszystkich podopiecznych SOSW współtworzy obecnie około 150 młodych mieszkańców Jasielszczyzny z niepełnosprawnością intelektualną i niepełnosprawnościami sprzężonymi.

Zofia Kosiek, Wacław Rydarowski, Zofia Zając, Maria Sikora, Krystyna Dzik, Janina Książkiewicz, Grażyna Wardęga, Marta Mazurek, Jolanta Jaracz, Barbara Łącka, Tomasz Szot, Marzena Lechwar, Katarzyna Zięba

ZOBACZ TAKŻE: